Proizvolov’s Identity.
Neem een even
getal, bijvoorbeeld 8.
We gaan bij het
aantonen van het theorema van Proizvolov vervolgens uit van de
getallenrij 1, 2,
3, 4, 5, 6, 7, 8.
Kies willekeurig
4 getallen uit deze rij en zet die in volgorde van klein naar groot in de
eerste rij van de volgende tabel:
2
|
3
|
6
|
8
|
Zet de
overblijvende getallen van groot naar klein in de tweede rij:
2
|
3
|
6
|
8
|
7
|
5
|
4
|
1
|
We nemen nu het
absolute verschil of afstand (“grootste min kleinste”) tussen de twee getallen
die boven elkaar staan:
2
|
3
|
6
|
8
|
7
|
5
|
4
|
1
|
5
|
2
|
2
|
7
|
Tel deze
verschillen op: 5 + 2 + 2 + 7 = 16
16 is het
kwadraat van 4 en het dubbele van 4 is 8.
Zo zijn we weer
uit bij het getal waar we mee begonnen.
Kijk even naar de
laatste optelling. Die ontstond uit 7 – 2 + 5 – 3 + 6 – 4 + 8 – 1
Anders
geschreven: 8 + 7 + 6 +5 – (4 + 3 + 2 + 1)
Of nog anders: 8
+ 7 + 6 + 5 + 4 + 3 + 2 + 1 – 2 x (4 + 3 + 2 +1 )
Dat is ½ x 8 x (8
+ 1) – 2 x ½ x 4 x (4 + 1) = 4 x 8 + 4 x
1 – 4 x 4 - 4 x 1 = 2 x 4 x 4 – 4 x 4 = 4 x 4
Het is de vraag
of het toeval hier een rol speelt of dat bij elke keuze van de 4 getallen in de
eerste rij van de tabel de verschillen steeds bestaan uit paren waarvan de
eerste term een getal uit de rij 8, 7, 6, 5 is en de tweede term uit de rij 1,
2, 3, 4?
Met andere
woorden: kan het niet voorkomen dat de getallen uit de rij 8, 7, 6, 5 boven
elkaar komen te staan?
Stel, dat dat bij
een bepaalde keuze x en y uit 8, 7, 6, 5 wel zou kunnen:
x
|
?
|
?
|
|
?
|
y
|
||
Dan zouden op de
vraagtekens drie verschillende getallen moeten staan die groter zijn dan x resp.
y en dus ook uit de rij 8, 7, 6, 5 afkomstig zijn.
Dat levert een
tegenspraak op want hoe je x en y ook kiest uit de rij 8, 7, 6 of 5, er kunnen
hooguit twee groter zijn.
Deze tegenspraak
hangt niet van de plaats waar x en y boven elkaar zouden kunnen staan.
Proizvolov’s
theorema komt in het algemeen hier op neer.
Ga
uit van het even getal 2n en de getallenrij 1, 2, 3, 4, …, 2n.
We
gaan nu uit van een 3 x n tabel, waarin al deze getallen precies één keer
voorkomen en bovendien geldt:
x1
< x2 < … < xn-1 < xn
en y1 > y2 > … > yn-1 > yn
x1
|
x2
|
…
|
xn-1
|
xn
|
y1
|
y2
|
…
|
yn-1
|
yn
|
|x1 – y1|
|
|x2 – y2|
|
|xn – yn|
|
Aan te tonen is
dat er geen van de getallen n+1, n+2, …, 2n-1, 2n boven elkaar staan.
…
|
x
|
?
|
||
?
|
?
|
?…?
|
y
|
|
Stel dat x en y
wel getallen zijn uit de rij n+1, n+2, …, 2n-1, 2n.
Op de vraagtekens
moeten nu 2n – 1 getallen komen te staan die groter zijn dan x resp. y. en dus
uit de rij n+1, n+2, …, 2n-1, 2n komen.
Maar er zijn nog
maar hooguit 2n-2 van die getallen mopgelijk, dus dat kan niet.
Er staat dus
steeds een getal uit de rij 1, 2, .., n en een getal uit de rij n+1, n+2, .. ,
2n in eenzelfde kolom.
Dat betekent dat
|x1 –
y1| + |x2 – y2| + … + |xn – yn|
herschreven kan worden tot
n+1 + n+2 + … + 2n
– (1 + 2 + … + n), want elk absoluut verschil bestaat uit een getal uit de rij
n+1, n+2, …, 2n
en een getal uit de rij 1, 2, …, n.
n+1 + n+2 + … + 2n
– (1 + 2 + … + n) =
1 + 2 + .. + n +
n+1 + n+2 + … 2n – 2 x ( 1 + 2 + ... + n) =
½ x 2n x (2n + 1)
– 2 x ½ x n x (n + 1) =
2n2 +
n – n2 – n = n2
Zo komen we van
2n op n volgens het theorema van Proizvolov.
Mooi.
BeantwoordenVerwijderenIk denk dat het bewijs nog iets korter kan door op te merken dat
n+1 + n+2 + … + 2n – (1 + 2 + … + n) gelijk is aan
[n+1-1]+[n+2-2]+...+[2n-n}
= n+ n+ ...+n = nxn
Nog mooier, en vooral eleganter, dus.
BeantwoordenVerwijderenEen mens kan het soms ook te ingewikkeld willen maken.
.. en dan ook maar:
BeantwoordenVerwijderen8 + 7 + 6 + 5 + 4 + 3 + 2 + 1 – 2 x (4 + 3 + 2 + 1) =
8 - 4 + 7 - 3 + 6 - 2 + 5 - 1 + 4 - 4 + 3 - 3 + 2 - 2 + 1 - 1 =
4 + 4 + 4 + 4 = 4 x 4